Sertlik Ölçme Hakkında Bilgi ve Örnek
- Mühendislik
- 13 Aralık 2017
- Yorum yaz
- 1.388 kez görüntülendi
Sertlik Ölçme Hakkında Bilgi ve Örnek
Sertlik malzemenin kendisine batmaya çalışan malzemeler veya cisimlere karşı göstermiş olduğu dirence denir.
Sertlik ölçümü ile malzemelerde dayanım aşınmaya karşı göstermiş olduğu direnç ve korozyon gibi özellikleri ölçmemize ve tasarımımıza seçmiş olduğumuz malzememiz hakkında fikir sahibi olmamızı sağlar.
Malzemenin sertliklerini ölçerken birçok yöntem kullanabiliriz Rockwel , Brinel, Vickers ve Shore yöntemi gibi;
Rockwel Sertlik Ölçme Yöntemi
Rockwel sertlik deneyinde 120° tepe açılı ve 0,2 mm radyüsü bulunan elmas koni şeklinde bir uç malzemeye batırılarak oluşan izin derinliğine göre sertlik değeri belirlenir. Bu uçların 1/16 dan ½ parmağa kadar çelik veya wolfram malzemeli bilyalar kullanılır.
Ölçüm Mantığı; Bu deneyde ilk olarak 10 kg yük batırılır ve yük altında biraz bekledikten sonra cihaz sıfırlanır ve yük 150 kg olarak devam edilir daha sonra tekrar 10 kg düşürülür yük ve malzemede oluşan ize göre sertlik değeri HRC hesaplanır.
Not: Malzemeler en çok 150 kg yük altında HRC olarak hesaplanır.(sert malzemeler) HRB 100 kg yük altında yumuşak malzemeler ölçülür
Brinell Sertlik Ölçme Yöntemi
Brinel sertlik ölçme yönteminde ise çapı Ø1-2,5-5-10 mm çapında çelik veya wolfram karbür bilyalar sertliği ölçülecek malzemenin üzerine batırılır ve oluşan izin derinliği ölçülür
D=Bilya çapı (mm)
d=iz çapı (mm)
F=kuvvet (kg)
Vikers Sertlik Ölçme Yöntemi
Bu yöntemde tepe açısı 136° olan dikdörtgen tabanlı elmas piramit uç batırılır ve oluşan izin köşegen uzunluklarının ölçülmesi ile hesaplanır.
d1= Köşegen uzunluğu (mm)
d2= Köşegen uzunluğu (mm)
F= Kuvvet (kg)
Shore Sertlik Ölçme Yöntemi
Bu yöntemde batıcı uç yoktur ve skleroskop adlı cihaz ile 20 gr ağırlığındaki sert bilya sert yüzey üzerine düşürülür ve bilyanın sıçraması ile oluşan yükseklik ile sertlik ölçülür.
Örnek;
Ben şimdi size piyasada en çok bulunan sertlik ölçme makinesi brinel test cihazı ile yapığım ölçümlerin fotoğrafını ve ölçüm için iz çapı nasıl ölçülür onu anlatacağım.
Üsteki Resim Makine Ara yüzü arkadaşlar ne kadar yük uyguladığı bilye çapı ve iz ölçümü sonuçları için yatay ve dikey alanlar d1 ve d2 birde brinel değerini HRC rockwel değerine dönüştürüyor.
Üsteki resimde ölçüm sonrası oluşan izin bir resmi var.
Bu resimde ölçüm yaparken ilk olarak dikey doğrultuda iz çapını ölçmek için makinenin dikey eksenlerini ize tam değme noktasında bırakıyoruz ve makinede 2.038mm değeri okunuyor.
Bu resimde yatay doğrultudaki çapı ölçüyoruz aynı şeklide makinede okunan değer 2.037 olarak çıkıyor. İz çapının ortalamasını alabiliriz
Ölçüm sırasında yükümüz 750 kg ve Bilyamız Ø5 mm formüleden hesaplarsak
Cevabımız = 219.9299 BSD çıkıyor.
NOT: Brinel değeri ve σçekme değeri arasında bağıntı vardır.
σçekme=KxBSD
K değeri; sade karbonlu çelik 0,36 -alaşım çeliği 0,34 –bakır pirinç için 0,40 –Al, Mg için 0,35 değeri ile çarpılırsa çekme mukavemeti değerini verir.
Henüz yorum yapılmamış.